Koronawirus a grypa hiszpanka - czego nauczyła nas pandemia sprzed stu lat?

Zarówno Polska, jak i cały świat zmaga się z realnym zagrożeniem, jakim jest koronawirus COVID-19. Czego o rozwoju i zapobieganiu pandemii nauczył nas wirus, który sto lat temu uśmiercił, według różnych szacunków, od 50 milionów do 100 milionów ludzi? Jakie wnioski możemy wyciągnąć z tamtych wydarzeń? Oto trzy postulaty, które po analizie przebiegu pandemii z lat 1918/19 są najbardziej istotne w obecnej sytuacji.

Żołnierze z Fort Riley, chorzy na hiszpańską grypę na oddziale szpitalnym w Camp Funston, źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_flu#/media/File:Emergency_hospital_during_Influenza_epidemic,_Camp_Funston,_Kansas_-_NCP_1603.jpg

Po pierwsze, przedstawiaj całą prawdę o zagrożeniu

Pandemia grypy hiszpanki wybuchła w trakcie pierwszej wojny światowej, dlatego władze państw biorących w niej udział za wszelką cenę chciały uniknąć niepokojów społecznych i osłabienia morali walczących żołnierzy. W czerwcu 1918 roku Daily Mail poinformował czytelników, że wirus grypy hiszpanki nie jest gorszy niż przeziębienie i ludzie nie powinni mieć „wielkiego strachu”, ale „zachować radosne spojrzenie na życie”. The Times w podobny prześmiewczy sposób opisywał śmiertelne zagrożenie. Jedynie neutralna w wojnie Hiszpania podawała rzetelne informacje o liczbie chorych i zmarłych, stąd też fałszywie ją określono jako centrum pandemii, a grypie nadano nazwę hiszpanka. Podawanie prawdziwych informacji przez państwa biorące udział w konflikcie mogło znacznie ograniczyć fatalne skutki pandemii, ale propaganda wojenna wzięła w tym przypadku górę.

Po drugie, kontroluj przemieszczanie się ludności

Armie walczące na frontach pierwszej wojny światowej powodowały niezwykle duże ruchy mas ludzkich. Najprawdopodobniej to właśnie amerykańscy żołnierze, którzy po wstąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny przenieśli wirus grypy do Europy. Dodatkowo chorzy często byli odsyłani z linii frontu do swoich domów, co sprzyjało szybkiemu rozprzestrzenianiu się pandemii. Dla przykładu, jak ważna jest izolacja państwa mogą posłużyć dwa wyspiarskie kraje na Pacyfiku. Pierwszy z nich to Nowa Zelandia, gdzie zastosowano odpowiednie środki zapobiegawcze w postaci ograniczenia liczby statków wchodzących i wychodzących z portów – liczba zgonów wyniosła 8573, co daje całkowitą śmiertelność populacji 0,74%. Natomiast, takich ograniczeń zabrakło na wyspie Samoa Zachodnia, gdzie ok. 90% populacji zostało zakażone, a zmarło ponad 20%.

Porada Coromandel Hospital Board (Nowa Zelandia) dla osób cierpiących na grypę, źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_flu#/media/File:Coromandel_Hospital_Board.jpg

Po trzecie, bądź przygotowany na kolejne fale zachorowań

Pandemia grypy hiszpanki pojawiła się w trzech falach zachorowań. Pierwsza z nich przypadła na wiosnę 1918 roku i nie spowodowała wielkich strat ludzkich, stąd też częściowo ją zbagatelizowano. Druga fala zachorowań pojawiła się w sierpniu tego samego roku i to właśnie ona jest odpowiedzialna za większość ofiar grypy. Wówczas wirus zmutował do bardziej śmiercionośnej postaci i uderzył najmocniej w regionach, które nie były dotychczas narażone na pierwszą falę. Ludzie zamieszkujący je nie mieli wykształconej odporności na ten szczep gryp, co spowodowało globalną katastrofę. Pandemia powróciła jeszcze raz, w mniejszym już wymiarze - w okresie zimowym przełomu 1918 i 1919 roku.

P.S.

Od dnia dzisiejszego, aż do wygaśnięcia zagrożenia epidemiologicznego wszystkie prowadzone przeze mnie korepetycje z historii przybierają formę zajęć online, na którą serdecznie zapraszam -> https://historiatomojapasja.blogspot.com/2018/11/korepetycje-od-autora-bloga.html

Bibliografia:

Frederick F. Cartwright, Michael Biddiss: Niewidoczny wróg. Zarazy i historia.

Jerem Brown: Grypa. Sto lat walki

https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_flu

https://www.theguardian.com/world/2020/mar/03/four-lessons-the-spanish-flu-can-teach-us-about-coronavirus

https://www.nytimes.com/2020/03/09/health/coronavirus-is-very-different-from-the-spanish-flu-of-1918-heres-how.html